විවිධ හේතූන් මත, ශාරීරිකව ක්‍රියාශීලී වීම සහ ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්වල නිරත වීමෙන් කෙනෙකුගේ මනෝභාවය ඉහළ නැංවිය හැකි ය. උදෑසන සහ ඔබ ඔබේ දවස ආරම්භ කිරීමට පෙර ව්‍යායාම කිරීම ශරීරයට සහ මනසට ඉතා හොඳ පිබිදීමක් වනු ඇත. මෙය සමස්ත ශරීරයට සහ මනසට සැහැල්ලු හා ප්‍රසන්න හැඟීමක් ඇති කරයි. උදෑසන ව්‍යායාම කරන අය මුළු දවස පුරාම කඩිසර ව සිටින අතර ව්‍යායාම නොකරන අයට වඩා වැඩි ශක්තියකින් වැඩකටයුතු සිදු කරන බව පෙනේ.

මානසික සෞඛ්‍යය හා ව්‍යායාම අතර සම්බන්ධතාව අපගේ ජීවිතයට බලපාන මහත් වැදගත් අවශ්‍යතාවක් වෙයි. ව්‍යායාම කිරීම මනසට මෙන්ම ශරීරයට ද ප්‍රවේශම්සහගත බවක් ලබා දෙයි.

නිතරම ව්‍යායාම කිරීම, විශේෂයෙන් ශරීරයට ලැබෙන ප්‍රතිලාභවලට අමතරව, මනසටත් සැලකිය යුතු ආකාරයට උදව් වේ.

නූතන වෛද්‍ය විද්‍යාත්මක පර්යේෂණවලට අනුව හෘදයාබාධ සහ අධි රුධිර පීඩනය හුදෙක් ශරීරයේ වැරදි ආහාර රටාව නිසා ම පමණක් නොව මානසික ආතතිය මත ද ඇති විය හැකිය.

එබැවින් නිතර දිනකට අවම වශයෙන් විනාඩි කිහිපයක් හෝ ව්‍යායාම කිරීම හරහා රුධිරගත අනවශ්‍ය මේද දහනය වනවා මෙන් ම සිතේ පීඩනය ද අවම කරයි.

විශේෂයෙන් ව්‍යායාම කිරීම හරහා විශේෂිත රසායනිකයක් වන එන්ඩෝර්ෆින් මොළය තුළ උත්පාදනය වීම සිරුරට මෙන් ම මානසික පැවැත්මට ද බොහෝ සෙයින් උපකාර වේ. එම එන්ඩෝර්ෆින් (Endorphin) මානසික ප්‍රීතියට හේතුකාරක වන එන්සයිමයක් වන අතර එයින් මානසික සතුට වර්ධනය කරමින් මානසික අවපීඩන තත්ත්වයන් ද අවම කරයි. පර්යේෂණවලට අනුව, නිතරම කරන ව්‍යායාම හරහා මානසික අවපීඩනයේ ඇති තත්ත්වවල ගැටලු නිවැරදි කිරීම හෝ අවම කිරීම කළ හැකිය.

එන්ධෝර්ෆින් හෝමෝනය කායික යහපැවැත්ම පිළිබඳ හැඟීමක් ලබා දීමට අමතරව, එය ප්‍රබල වේදනානාශකයක් ද වේ. සැහැල්ලු ව්‍යායාමයකින් හෝ ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්වලින් පසු මනෝභාවය සහ ශක්තිය වැඩි වීම ශරීරයේ එන්ඩොර්ෆින් මුදා හැරීමේ ප්‍රතිඵලයකි. ඇවිදීම හෝ පැනීම වැනි සරල ව්‍යායාම කෙනෙකුගේ මනෝභාවයට සැලකිය යුතු ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරන බව පෙන්වා දී ඇත.

විවිධ ව්‍යායාම ක්‍රම නිතිපතා සිදුකිරීම මඟින් මනස සන්සුන්ව තබාගැනීමට උපකාරී වේ. ව්‍යායාමයේ දී මාංසපේශී නිශ්චිත කාර්යයක් වෙත යොමු කිරීම මඟින් මාංසපේශී වර්ධනය කිරීමට ද හේතු වේ. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, එන්ඩොර්ෆින් ශරීරය පුරා සැලකිය යුතු ප්‍රමාණවලින් මුදා හරිනු ඇත. ව්‍යායාම නිතිපතා කරන විට මානසික අවපීඩනය අඩු කරන බව පෙන්වා දී ඇත. ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් තුළින් ඔබේ ශරීරය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට උපකාර කිරීමෙන් මනස සන්සුන් කිරීමට ද උපකාරී වේ. ඔබ ඔබේ ශරීරයට පමණක් අවධානය යොමු කිරීමට සෑම දිනකම මිනිත්තු කිහිපයක් හෝ පැය කිහිපයක් ගත කිරීමට කැමැති නම්, එය වඩාත් යෝග්‍ය වේ.

මානසික ආතතිය සහිත බොහෝ දෙනෙකුට ඇති ප්‍රබල ගැටලුවක් වන්නේ ප්‍රමාණවත් නින්දක් නොලැබීමයි. නමුත් නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීම යනු හොඳ නින්දකට පහසු ප්‍රවේශයකි. තව ද ව්‍යායාම හරහා ශරීරයට ජවයක් හා ශක්තියක් ලැබෙන අතර ඒ හරහා එදිනෙදා කටයුතු අනලස්ව ක්‍රියාශීලීව සිදු කරගැනීමේ හැකියාව ද ලැබේ.

තාරුණ්‍යබව රැකගැනීමට ද නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීම මහත් රුකුලකි.

තව ද සිතීම, ඉවසීම වැනි උසස් මානසික කුසලතාවන් ද නිසි පරිදි නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීම හරහා ලැබෙන ප්‍රතිලාභ අතර වෙයි.

ඔබේ ශරීරයේ හෝමෝන සැපයුම වැඩිදියුණු වන විට පවුලේ අය සහ මිතුරන් සමඟ කාලය ගත කිරීමට ඔබේ කැමැත්ත ද වැඩි වේ. වැඩි ශක්තියක් සමඟ, ඔබට රැකියාවෙන් පසු හෝ සති අන්තයේ ඔබ කැමැති පරිදි මිතුරන් සහ පවුලේ අය සමග කාලය ගත කළ හැකි ය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඔබේ මානසික යහපැවැත්ම සම්බන්ධයෙන් ද ඔබට ප්‍රයෝජන ලැබෙනු ඇත. ඊට අමතරව, නිතිපතා ව්‍යායාම් මධ්‍යස්ථානයකට යෑමෙන් හෝ එළිමහන් ව්‍යායාම මඟින් කෙනෙකුගේ ආත්ම අභිමානය සහ පෞරුෂය පිළිබඳ හැඟීම ඉහළ නංවයි. නිරතුරුව ව්‍යායාම කිරීම නිසා ඔබේ කායික සහ චිත්තවේගවල යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු වේ. නිතිපතා ව්‍යායාම පුරුද්දක් පවත්වා ගැනීමෙන් ඔබට නිරෝගී ශරීර බරක් සහ මානසික සුවතාවක් පවත්වා ගැනීමට උපකාරී වේ. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, ඔබේ ආත්ම අභිමානය සහ ආත්මවිශ්වාසය ඉහළ යනු ඇත. නිරතුරුව ව්‍යායාම කිරීම නිසා ඔබේ කායික සහ චිත්තවේගවල යහපැවැත්ම ද වැඩිදියුණු වේ.

අමෙරිකානු හෘද සංගමය මඟින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති දත්ත අනුව සතියකට මිනිත්තු 150ක් ව්‍යායාම් සඳහා යෝග්‍ය බව පැවසේ. අවම වශයෙන් සතියකට පස් වතාවක්, මිනිත්තු 30ක ව්‍යායාම සම්පූර්ණ කිරීමට ඔවුන් නිර්දේශ කරයි. කාර්යබහුල ඔබට ඔබේ කාලසටහනට සම්පූර්ණ මිනිත්තු 30ක් ලබාදිය නොහැකි නම්, මිනිත්තු 10ක ව්‍යායාම තුනක් සිදු කිරීම ද, ඒ තරම්ම ඵලදායී බව ඔප්පු වී ඇත.

ශාරීරික යෝග්‍යතා ව්‍යායාම සඳහා ආධුනිකයෙකු ලෙස, ඔබේ ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් ක්‍රමයෙන් වැඩි කර ගැනීම වැදගත් වේ. නිදසුනක් වශයෙන්, ඔබේ වෛද්‍යවරයා ඔබට සතියකට තුන් වතාවක් මිනිත්තු 20 ක aerobic ක්‍රියාකාරකම් ආරම්භ කර එතැන් සිට ඉහළට යාමට නිර්දේශ කළ හැකිය.

නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීම අපගේ කායික හා මානසික යහපැවැත්මට බෙහෙවින් ඉවහල් වේ. නිතිපතා ව්‍යායාම කිරීමෙන් අපගේ ශරීරය සහ මනස හැඩගස්වා ගැනීම විශාල ආතතිය දුරු කිරීමක් විය හැකිය. ඔබේ ව්‍යායාම සඳහා ඔබ හොඳින් සන්නද්ධ ව සිටින බවට වග බලා ගැනීමට අමතරව, ඔබ සැපපහසුව සිටීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

සියලු ම යෝග්‍යතා මට්ටම් වල පුද්ගලයන්ට ඔවුන්ගේ හැඩය නැති වුව ද මලල ක්‍රීඩා නො කළ ද ව්‍යායාම කිරීම මගින් ආතතිය සමනය කිරීමේ ප්‍රතිලාභ භුක්ති විඳිය හැක. නිතිපතා ක්‍රියාශීලී ව සිටීමෙන් ඔබේ මනෝභාවය ඉහළ නැංවිය හැකි අතර ආතතිය සහ කාංසාව මෙන් ම මානසික අවපීඩනය වැනි හැඟීම් අඩු කිරීමෙන් ඔබේ මානසික තත්ත්වය ඉහළ නැංවිය හැකි ය. එය ඔබේ සාමාන්‍ය සෞඛ්‍යයට, විශේෂයෙන් ඔබේ හෘද වාහිනී පද්ධතියට ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කළ හැකි ය.

උපදෙස් - ශරීර යෝග්‍යතා උපදේශීකා

මෙත්මා බිසේකා නානායක්කාර